Jego rozwiązanie jest niezwykle istotne ponieważ obliczenie tego czasu konieczne jest do wyliczenia kwoty ekwiwalentu należnego członkowi ochotniczej straży pożarnej za udział w działaniu ratowniczym.
Z pomocą nie przychodzi nam tutaj artykuł 28 ustawy o ochronie przeciwpożarowej, który wskazuje jedynie, że ekwiwalent należy wypłacać za każdą godzinę udziału w działaniach ratowniczych. Oczywistym jest, że działania ratownicze nie są powtarzalne, a czas ich trwania jest nieprzewidywalny i tym bardziej nie da się go zawsze zamknąć w pełnej godzinie. Wręcz można by powiedzieć, że praktyka działań ratowniczych pokazuje, że rzadko kiedy działania ratownicze zamykają się w pełnej, dwóch pełnych itd. godzinach. Najczęściej czas ten jest „urwany” tzn. trwa np. jedną, dwie godziny i kilkanaście lub kilkadziesiąt minut.
W takiej sytuacji pojawia się praktyczny problem w jaki sposób wyliczyć czas działań ratowniczych skoro nie trwa on pełnej godziny? W praktyce pojawiło się kilka systemów wyliczania tego czasu w takiej sytuacji tj. system pełnej godziny, system rozpoczętej godziny, system zaokrąglania i system minutowy. Szerzej piszę o tym w książce „Ekwiwalent pieniężny dla członków Ochotniczych Straży Pożarnych. Orzecznictwo, wzory pism, tablice”, Zielonka 2013, s. 67 i n.
Problem ten nie został rozwiązany w doktrynie prawa i orzecznictwie sądowym. Brak jest publikacji i orzeczeń sądów czy administracji, które w sposób jednoznaczny wskazałby jaki system wyliczania czasu działań ratowniczych jest właściwy.
W związku z powyższym z zadowoleniem należy przyjąć tegoroczne Rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Lubelskiego z dnia 16 marca 2017 r., PN-II.4131.80.2017, które ma charakter precedensowy i należy mieć nadzieję, że zostanie utrwalone i rozwinięte w praktyce orzeczniczej. Od razu należy zaznaczyć, że orzeczenie to jest we wszystkich swoich tezach słuszne i trafne i należy się z nim w pełni zgodzić.
Rady Gminy Dorohusk podjęła uchwałę Nr XXVIII/139/2017 z dnia 16 lutego 2017 r. w sprawie ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego oraz zasad jego wypłaty dla członka ochotniczej straży pożarnej z gminy Dorohusk za udział w działaniu ratowniczym i szkoleniu organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub Gminę.
W myśl § 1 uchwały Rada Gminy Dorohusk ustaliła, iż członek ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub Gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny w wysokości:
1) 14 zł za udział w działaniu ratowniczym,
2) 6 zł za udział w szkoleniu pożarniczym,
3) 15 zł za udział w działaniu ratowniczym w godz. 22:00-6:00.
W § 2 ust. 1 uchwały Rada Gminy Dorohusk określiła, iż ekwiwalent wypłacany jest z budżetu gminy:
1) za udział w akcjach ratowniczych, ćwiczeniach organizowanych przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, na wniosek ochotniczej straży pożarnej, wzór którego określony jest w załączniku do niniejszej uchwały,
2) na podstawie zaświadczenia ze szkolenia pożarniczego organizowanego przez Państwową Straż Pożarną lub inny podmiot uprawniony do szkolenia pożarniczego,
3) ekwiwalent wypłacany będzie w terminie po 14 dniu miesiąca następnego po złożeniu wniosku o jego wypłacenie.
Natomiast w myśl § 2 ust. 2 uchwały czas udziału w działaniu ratowniczym wyliczany będzie w godzinach, w przypadku gdy czas udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu:
1) wynosi mniej niż 30 minut, ekwiwalent za ten czas naliczany będzie za pół godziny,
2) wynosi mniej niż 30 minut i nie wynosi jednej godziny, ekwiwalent zostanie zaokrąglony do pełnej godziny.
Słusznie uznał Wojewoda Lubelski, że powyższe zapisy zostały podjęte z przekroczeniem granic upoważnienia wynikającego z art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej i stwierdził nieważność powyższej uchwały. Słusznie także uznał, że z delegacji art. 28 ust. 1 ustawy o ochronie przeciwpożarowej wynika jednoznacznie, iż rada gminy uprawniona została przez ustawodawcę jedynie do ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego dla członka ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę. Natomiast w ramach udzielonego radzie gminy umocowania ustawowego nie mieści się unormowanie zasad naliczania i wypłaty ekwiwalentu dla członków Ochotniczej Straży Pożarnej.
Wojewoda Lubelski co prawda nie wskazał wprost jaki system liczenia czasu działań ratowniczych jest właściwy, ale uchylił zapisy uchwały, które miały ustalić praktykę zaokrąglania czasu działań ratowniczych.
System liczenia czasu działań ratowniczych polegający na zaokrąglaniu czasu działań ratowniczych jest nieprawidłowy i nie powinien być stosowany. Właściwym systemem jest system minutowy, polegający na dokładanym mierzeniu czasu działań ratowniczych w minutach i sumowaniu ich do pełnych godzin. Jeżeli zsumowany czas nie zamyka się w pełnej godzinie, to stawkę ekwiwalentu za godzinę udziału w działaniach ratowniczych należy podzielić przez 60 minut i wyliczyć ile jest „warta” minuta działań ratowniczych i w ten sposób ostatecznie wyliczyć należną strażakowi kwotę ekwiwalentu.
