Zarząd Główny jest naczelną władzą uchwałodawczo-nadzorczą Związku. W skład Zarządu Głównego wchodzą przedstawiciele wszystkich zarządów oddziałów wojewódzkich, w liczbie określonej przez Zarząd Główny. Skład Zarządu Głównego zatwierdzany jest przez Zjazd Krajowy[1].
Posiedzenia Zarządu Głównego zwołuje prezes Zarządu według potrzeb, nie rzadziej jednak niż 2 razy w roku. Pracami Zarządu kieruje prezes. Szczegółową organizację i tryb pracy Zarządu Głównego określa regulamin zatwierdzony przez Zarząd Główny. Członkowie Głównej Komisji Rewizyjnej mogą uczestniczyć w posiedzeniach Zarządu z głosem doradczym[2].
[1] Zob. § 20 pkt 4 statutu ZOSP RP.
[2] Zob. § 30 ust. 2 statutu ZOSP RP.
Do kompetencji Zjazdu Krajowego należy:
1) rozpatrywanie sprawozdań z działalności Związku i jego władz oraz udzielenie absolutorium Zarządowi Głównemu na wniosek Głównej Komisji Rewizyjnej,
2) uchwalanie programów działania Związku,
3) powołanie w skład Zarządu Głównego Związku przedstawicieli organizacji, stowarzyszeń lub innych instytucji współpracujących ze Związkiem w liczbie nieprzekraczającej 1/5 liczby wszystkich przedstawicieli zarządów oddziałów wojewódzkich określonej uchwałą Zarządu Głównego,
Zjazd Krajowy jest najwyższą władzą Związku. W Zjeździe Krajowym biorą udział z głosem decydującym – delegaci wybrani na zjazdach oddziałów wojewódzkich oraz z głosem doradczym – przedstawiciele członków wspierających, członków ustępujących władz Związku i osoby zaproszone.
Przedstawicielami do Zarządu Głównego i zarządów oddziałów Związku nie mogą być osoby zasiadające we władzach innych stowarzyszeń, których zakres działania odpowiada celom Związku. Nie dotyczy to osób powołanych w skład Zarządu Głównego, albo zarządów oddziałów jako przedstawicieli organizacji, stowarzyszeń lub instytucji współpracujących ze Związkiem. Przedstawicielami do Zarządu Głównego i zarządów oddziałów Związku nie mogą być także osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo z winy umyślnej.
Kadencja władz Związku i kadencja władz jego oddziałów trwa pięć lat i kończy się z chwilą wyboru nowych władz. Wybory władz Związku i wybory władz jego oddziałów odbywają się w głosowaniu jawnym. Władza uprawniona do przeprowadzenia wyborów może uchwalić ich tajność. Wybór nowych władz Związku i władz jego oddziałów powinien nastąpić nie wcześniej niż trzydzieści dni przed upływem pięcioletniego okresu kadencji władz i nie później niż trzydzieści dni po upływie pięcioletniego okresu kadencji władz.
Władzami Związku są: Zjazd Krajowy, Zarząd Główny[1], Prezydium Zarządu Głównego[2], Główna Komisja Rewizyjna[3], Główny Sąd Honorowy[4], Zarząd Wykonawczy[5].
[1] Obecny skład: http://www.zosprp.pl/?q=content/zarzad-glowny-zwiazku-osp-rp
[2] Obecny skład: http://www.zosprp.pl/?q=content/prezydium-zarzadu-glownego-zwiazku-osp-rp
[3] Obecny skład: http://www.zosprp.pl/?q=node/774
[4] Obecny skład: http://www.zosprp.pl/?q=node/775
[5] Obecny skład: http://www.zosprp.pl/?q=content/zarzad-wykonawczy
Członek zwyczajny ma prawo wybierać i być wybieranym do władz Związku za pośrednictwem swoich przedstawicieli oraz korzystać z pomocy oraz obiektów i urządzeń Związku. Członek wspierający ma prawo brać udział w działalności Związku z głosem doradczym.
Do obowiązków członka należy czynne uczestniczenie w działalności Związku bądź jej wspieranie, propagowanie zasad ochrony przeciwpożarowej, przestrzeganie postanowień statutu, regulaminów[1] i uchwał władz Związku, regularne opłacanie składek członkowskich. Członek wspierający opłaca składkę członkowską w zadeklarowanej przez siebie wysokości.
[1] Wykaz regulaminów: http://www.zosprp.pl/?q=content/regulaminy.
Uchwały w sprawach przyjęcia w poczet członków zwyczajnych, skreślenia ich z listy członków i wykluczenia ze Związku podejmuje właściwy terytorialnie zarząd oddziału gminnego Związku. Jeżeli na danym terenie brak oddziału gminnego Związku uchwały w ww. sprawach podejmuje właściwy terytorialnie zarząd oddziału powiatowego Związku, a w jego braku właściwy terytorialnie zarząd oddziału wojewódzkiego Związku.
Związek zrzesza członków zwyczajnych i członków wspierających. Członkami zwyczajnymi są ochotnicze straże pożarne oraz inne osoby prawne niemające celów zarobkowych, które zgłosiły przystąpienie do Związku, zobowiązały się przestrzegać postanowień statutu i zostały przyjęte. Członkami wspierającymi są osoby prawne inne niż niemające celów zarobkowych, które zadeklarowały pomoc w realizacji celów Związku i zostały przyjęte.
Celem Związku jest: działanie na rzecz ochrony życia, zdrowia, mienia i środowiska przed pożarami, klęskami żywiołowymi i zagrożeniami ekologicznymi lub innymi miejscowymi zagrożeniami; rzecznictwo i reprezentowania członków Związku wobec organów administracji publicznej oraz udzielanie pomocy w realizacji zadań statutowych; wykonywanie zadań z zakresu ochrony przeciwpożarowej, przeciwpowodziowej, ratownictwa i bezpieczeństwa powszechnego zleconych przez organy administracji publicznej;