czwartek, 29 czerwiec 2017 12:46

Skierowanie rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych na powtórny egzamin

Napisał Dariusz P. Kała
Oceń ten artykuł
(0 głosów)

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 kwietnia 2015 r., VI SA/Wa 4388/14.

Tezy orzeczenia:

 

  1. Mając prawomocne orzeczenia Sądów, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej był nimi związany zarówno w zakresie obowiązku zawiadomienia skarżącego o wszczęciu postępowania, jak i jego prowadzenia z udziałem strony oraz zapewnienia jej możliwości wypowiedzenia się co do zgromadzonych dowodów po zakończeniu postępowania, a przed wydaniem decyzji. Wbrew twierdzeniom strony skarżącej, prawomocność ww. wyroków Sądów nie stwarzała po stronie organu obowiązku umorzenia postępowania, gdyż zarówno wytyczne Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak i wskazania Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie koncentrowały się tylko na błędach proceduralnych organu, zwracając uwagę na konieczność prawidłowego stosowania przepisów procedury administracyjnej do postępowania quasidyscyplinarnego. W orzeczeniach tych nie przesądzono natomiast kwestii merytorycznych, co oznacza, że orzekające Sądy nie wypowiadały się w zakresie zasadności bądź bezzasadności stawianych skarżącemu zarzutów. Z kolei wytknięcie organowi błędów proceduralnych nie jest tożsame z bezwzględnym nakazem umorzenia postępowania w sprawie, zważywszy że sąd administracyjny nie ocenia celowości prowadzenia postępowania quasidyscyplinarnego, lecz bada jedynie prawidłowość wydawanych rozstrzygnięć, stosując kryterium legalności.
  1. Oceniając prawidłowość wykonania przez organ wytycznych, jakie orzekające wcześniej Sądy zawarły w swych prawomocnych orzeczeniach, stwierdzić należy, że o ile obowiązek zawiadomienia strony o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie stawianych jej zarzutów został wykonany, o tyle rację ma strona skarżąca, że organ po zakończeniu postępowania, a przed podjęciem decyzji nie umożliwił jej wypowiedzenia się co do zebranych dowodów. Wprawdzie postępowanie – jak wynika z akt administracyjnych – było prowadzone z udziałem skarżącego, niemniej jednak po jego zakończeniu strona powinna mieć możliwość skorzystania z prawa zaznajomienia się z materiałem dowodowym, by na jego podstawie mogła odnieść się do zgromadzonych dowodów. Przepis art. 10 § 1 kpa stanowi, że organy administracji publicznej obowiązane są zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania, a przed wydaniem decyzji umożliwić im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. W kontekście ww. prawomocnych orzeczeń Sądów, nałożony ich mocą obowiązek prawidłowego zawiadomienia strony o wszczęciu postępowania w sprawie został spełniony, natomiast obowiązek zapewnienia skarżącemu czynnego udziału w każdym stadium postępowania został zrealizowany jedynie w części, wszak przed podjęciem decyzji strona została pozbawiona możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów. Zatem niezawiadomienie jej o zakończeniu postępowania dowodowego pozbawiło ją możliwości odniesienia się do zebranych dowodów i materiałów bezpośrednio przed wydaniem decyzji.
  1. Nie powinno budzić wątpliwości, że rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, dokonujący uzgodnień projektów budowlanych, ma przede wszystkim obowiązek znać przepisy przeciwpożarowe zawarte w ustawie z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (t. j.: Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 ze zm.) oraz posiadać odpowiednie przygotowanie zawodowe, które polega na znajomości przepisów prawa i zasad wiedzy technicznej, dotyczących ochrony przeciwpożarowej, umiejętności stosowania zawartych w nich wymagań oraz doboru zabezpieczeń przeciwpożarowych stosownie do tych wymagań, o czym stanowi § 8 ww. rozporządzenia. Oczywiście nie oznacza to, że rzeczoznawca ma być biegłym w zakresie prawa budowlanego, ale pełnienie przez niego tej funkcji wymaga podstawowej znajomości przepisów techniczno – budowlanych, co jest w pełni uzasadnione, wszak samo uzgadnianie projektów budowlanych nie sprowadza się jedynie do ich ostemplowania i podpisania. Z istoty samego uzgadniania wynika, że jest ono sposobem na eliminowanie ewentualnych nieprawidłowości w projekcie budowlanym w zakresie rozwiązań przeciwpożarowych, a zatem rzeczoznawca do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych powinien w trybie rzeczonych uzgodnień doprowadzić do ich wyeliminowania.
  1. Skoro Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej powołuje rzeczoznawcę i sprawuje kontrolę nad jego działalnością, to nie może ulegać wątpliwości, że jest także uprawniony do merytorycznej oceny jego pracy i to bez konieczności korzystania w tym względzie ze specjalistycznej wiedzy biegłego w dziedzinie pożarnictwa, zwłaszcza że stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t. j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 1340 ze zm.), Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej jest centralnym organem administracji rządowej w sprawach organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego oraz ochrony przeciwpożarowej. Istotne również jest, że gromadzenie i ocena materiału dowodowego (art. 7, art. 77 i art. 80 kpa) sprowadza się w niniejszej sprawie do analizy dokonanych przez skarżącego uzgodnień, a więc koncentruje się na projektach budowlanych, które podlegały uzgodnieniom.
  1. Sama decyzja w przedmiocie skierowania rzeczoznawcy na powtórny egzamin ma niewątpliwie charakter fakultatywny i podejmowana jest w ramach uznania administracyjnego, o czym świadczy zwrot "może". Wprawdzie decyzja w tym przedmiocie pozostaje pod kontrolą sądowoadministracyjną, jednak zakres tej kontroli jest ograniczony, bowiem Sąd bada wyłącznie zgodność z prawem podjętego rozstrzygnięcia, nie wnikając natomiast w jego celowość. Z tego względu kontrola sądowa takich decyzji zmierza do ustalenia, czy na podstawie obowiązujących przepisów prawa dopuszczalne było wydanie decyzji, czy organ przy jej wydaniu nie przekroczył granic uznania administracyjnego oraz czy uzasadnił rozstrzygnięcie dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami, w ten sposób, aby nie można mu było zarzucić dowolności. Badaniu podlega, czy przy podjęciu decyzji spełniona została, zawarta w art. 7 kpa, powinność uwzględnienia słusznego interesu społecznego i słusznego interesu strony oraz czy respektowane były konstytucyjne zasady legalizmu i równości wobec prawa.
  1. Zdaniem Sądu, stan faktyczny sprawy nie wymaga czynienia dodatkowych ustaleń, niemniej jednak organ przed podjęciem decyzji pozbawił stronę możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów, a ponadto nie uzasadnił rozstrzygnięcia dostatecznie zindywidualizowanymi przesłankami w zakresie stosowanej wobec skarżącego represji, co świadczy o przekroczeniu granic uznania administracyjnego i czyni nałożoną sankcję dowolną. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej nie wskazał bowiem w motywach wydanych w sprawie decyzji, dlaczego sankcja w postaci skierowania skarżącego na powtórny egzamin jest w okolicznościach niniejszej sprawy akurat tą, która powinna zostać mu wymierzona. W obliczu stawianych zarzutów, które – jak wynika ze sprawy – nie doprowadziły do stwierdzenia nieważności dokonanych przez rzeczoznawcę uzgodnień, uzasadnionym jest pytanie, dlaczego organ stosuje bardziej dotkliwy dla skarżącego środek represyjny w sytuacji, gdy istnieje łagodniejszy środek dyscyplinujący w postaci upomnienia, zważywszy że skierowanie na powtórny egzamin jest równoznaczne z zawieszeniem prawa do sprawowania funkcji rzeczoznawcy. W sprawie nie jest sporne, że [...] Komendant Wojewódzki Państwowej Straży Pożarnej nie znalazł podstaw do stwierdzenia nieważności dokonanych przez skarżącego uzgodnień, zaś budynki, których te uzgodnienia dotyczą, zostały oddane do użytkowania. Wynika z tego, że ujawnione przez Komendanta Głównego PSP uchybienia w treści uzgodnień nie miały istotnie negatywnego wpływu na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych. Skoro więc stwierdzone nieprawidłowości nie miały – w opinii organu – charakteru rażącego, to koniecznym jest wyjaśnienie stronie w uzasadnieniu decyzji, dlaczego organ nie zastosował wobec skarżącego kary upomnienia (art. 107 § 3 kpa). Ma to tym większe znaczenie, że skarżący posiada uprawnienia rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych od 1993 r., nie był dotychczas dyscyplinowany, jego kwalifikacje weryfikowane są co 5 lat, zaś do ostatniej weryfikacji w trybie § 13 ust. 5 przedmiotowego rozporządzenia przystąpił w dniu [...] kwietnia 2014 r., a więc jeszcze przed wydaniem w sprawie decyzji, i uzyskał z tego sprawdzianu pozytywny wynik, co jest nader istotne.
  1. Sąd zwraca uwagę, że w przypadku, gdy stwierdzone nieprawidłowości w zakresie uzgodnień przeprowadzonych przez rzeczoznawcę miały istotny wpływ na stan bezpieczeństwa pożarowego obiektów budowlanych, a zwłaszcza związane były z unieważnieniem uzgodnienia projektu budowlanego, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej może odwołać rzeczoznawcę z pełnionej funkcji i unieważnić jego akt powołania w drodze decyzji administracyjnej. Tego rodzaju sankcja dyscyplinarna jest najsurowszą z kar dla rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych i stosowana jest w sytuacji wyeliminowania uzgodnień z obrotu prawnego. W rozpoznawanej sprawie uzgodnienia dokonane przez skarżącego funkcjonują w obrocie prawnym, a zatem organ, mając do wyboru sankcję upomnienia i skierowania na powtórny egzamin, winien nie tylko właściwie rozważyć zastosowanie konkretnego środka karnego w sprawie, ale nade wszystko winien wyjaśnić, dlaczego w przypadku skarżącego stosuje sankcję skierowania go na ponowny egzamin, a nie sankcję upomnienia, wiedząc, że w dniu [...] kwietnia 2014 r. skarżący uzyskał pozytywny wynik ze sprawdzianu w ramach podnoszenia kwalifikacji zawodowych przez rzeczoznawców, którzy zobowiązani są do systematycznego zaznajamiania się ze zmianami w przepisach prawa i zasadach wiedzy technicznej dotyczących ochrony przeciwpożarowej, nie rzadziej niż co 5 lat.

Skrócony stan faktyczny:

         Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. skierował R. J. na powtórny egzamin w zakresie oceny przygotowania zawodowego kandydatów do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

        Decyzją z dnia [...] sierpnia 2010 r., wydaną na skutek wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej utrzymał w mocy powyższą decyzję.

       R. J. decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] sierpnia 2010 r. uczynił przedmiotem skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, który wyrokiem z dnia 17 stycznia 2011 r. o sygn. akt VII SA/Wa 1886/10 oddalił ją.

        Wywiedziona od tego wyroku przez R. J. skarga kasacyjna została uwzględniona przez Naczelny Sąd Administracyjny, który wyrokiem z dnia 17 lipca 2012 r. o sygn. akt II GSK 969/11 uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Warszawie. W wyroku tym NSA wskazał, że Sąd I instancji nie rozważył należycie zarzutu skarżącego naruszenia przez organ art. 10 § 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) w toku całego postępowania administracyjnego, prowadzonego w trybie § 14 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137 ze zm.).

        Rozpoznając sprawę ponownie, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 23 października 2012 r. o sygn. akt VI SA/Wa 1691/12 uwzględnił skargę R. J. na decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] sierpnia 2010 r. w przedmiocie skierowania skarżącego na powtórny egzamin w zakresie oceny przygotowania zawodowego kandydatów do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, uchylając zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję z dnia [...] czerwca 2010 r. WSA w Warszawie oparł się na treści ww. wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego, stwierdzając, że w sprawie doszło do naruszenia zarówno prawa materialnego, jak i procesowego, bowiem postępowanie w sprawie było prowadzone z naruszeniem art. 10 § 1 kpa i art. 61 § 4 kpa, co miało bezpośredni wpływ na stosowany w niej § 14 ww. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, który to przepis stanowił podstawę skierowania skarżącego na powtórny egzamin w zakresie oceny przygotowania zawodowego kandydatów do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

        Pismem z dnia [...] września 2013 r. R. J. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skargę na bezczynność i przewlekłe prowadzenie postępowania przez Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w przedmiocie stawianych mu zarzutów jako rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, które wcześniej doprowadziły do wydania decyzji o skierowaniu go na powtórny egzamin w zakresie oceny przygotowania zawodowego kandydatów do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, następnie uchylonych przez Sąd.

        Rozpoznając powyższą skargę, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 19 marca 2014 r. o sygn. akt VI SAB/Wa 168/13 zobowiązał Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej do wydania rozstrzygnięcia kończącego postępowanie wyjaśniające w sprawie nieprawidłowości w zakresie czynności wykonywanych przez skarżącego R. J.jako rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych w terminie 30 dni od dnia doręczenia prawomocnego wyroku wraz z aktami administracyjnymi sprawy.

         Pismem z dnia [...] maja 2014 r. Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, działając w trybie art. 61 § 1 i 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (t. j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267 ze zm.) oraz § 13 ust. 1 w związku z § 14 ww. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, zawiadomił R. J. o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie nieprawidłowości w zakresie czynności wykonywanych przez zainteresowanego jako rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, nr upr. [...], którego konsekwencją – jak wskazał – mogą być czynności opisane w § 14 ww. rozporządzenia. W zawiadomieniu organ podał, że wszczęte postępowanie dotyczy nieprawidłowości w pełnieniu przez zainteresowanego funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych przy uzgadnianiu projektów budowlanych budynku zamieszkania zbiorowego – H. we W., w tym projektu budowlanego z czerwca 2008 r., zamiennego projektu budowlanego z października 2008 r. i zamiennego projektu budowlanego z maja 2009 r., a także nieprawidłowości przy uzgadnianiu projektu budowlanego pn.: "[...]" w O. z września 2010 r.

         Decyzją z dnia [...] września 2014 r. nr [...] Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej, stosując art. 104 i art. 107 § 1 i 3 kpa oraz § 14 ust. 1 i 2 w związku z § 13 ust. 1 i 2 pkt 1 ww. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, skierował R. J. – rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, nr upr. [...], na powtórny egzamin, o którym mowa w § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia, na podstawie wyników którego dokonuje się oceny przygotowania zawodowego do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych. Organ stwierdził też, że skierowanie na ponowny egzamin jest równoznaczne z zawieszeniem prawa do sprawowania funkcji rzeczoznawcy do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych.

         Powyższą decyzję R. J. uczynił przedmiotem wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, zarzucając, że pozostaje ona w rażącej sprzeczności z prawem, bowiem na skutek wyroku WSA w Warszawie z dnia 23 października 2012 r. o sygn. akt VI SA/Wa 1691/12 organ miał zamkniętą możliwość wszczęcia postępowania administracyjnego w tej samej sprawie. Wyrok ten korzysta z powagi rzeczy osądzonej, co – w ocenie zainteresowanego – oznacza, że organ nie miał podstaw do prowadzenia postępowania i wydania decyzji o skierowaniu go na ponowny egzamin. Toteż wniósł o umorzenie wszczętego postępowania, gdyż jego prowadzenie stoi w sprzeczności i ignoruje treść prawomocnego wyroku Sądu. Ponadto, zdaniem strony, zarzuty stawiane przez organ są niekonkretne, niemerytoryczne i sprowadzają się jedynie do zadawania pytań w zakresie charakteru rozwiązań projektowych.

         Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej decyzją z dnia [...] października 2014 r. nr [...], mając za podstawę art. 138 § 1 pkt 1 kpa oraz § 14 ust. 1 i 2 w związku z § 13 ust. 1 i 2 pkt 1 ww. rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję, nie znajdując podstaw do uwzględnienia wniosku.

        W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej R. J. zarzucił naruszenie: art. 171 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t. j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), poprzez ponowne wszczęcie postępowania w tym samym przedmiocie i wydanie w tej samej sprawie, między tym samymi stronami, rozstrzygnięcia, które było przedmiotem postępowania sądowego, prowadzonego pod sygn. akt VI SA/Wa 1691/12 i zakończonego wyrokiem Sądu z dnia 23 października 2012 r.

       Formułując przedstawione zarzuty, skarżący wniósł o uchylenie obu wydanych w sprawie decyzji oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

        W odpowiedzi na skargę Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej wniósł o jej oddalenie, powołując się na argumenty, jakie przedstawił w podjętych w sprawie decyzjach.

        Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie 1. uchyla zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej z dnia [...] września 2014 r. nr [...]; 2. stwierdza, że uchylone decyzje nie podlegają wykonaniu; 3. zasądza od Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej na rzecz skarżącego R. J. kwotę 457 (czterysta pięćdziesiąt siedem) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Orzeczenie w formacie pdf

Źródło: Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych

Dodatkowe informacje

  • Sąd sąd administracyjny
  • Sygnatura VI SA/Wa 4388/14
  • Akt prawny

    Dz.U. 2000 nr 98 poz 1071; art. 10 par. 1, art. 61 par. 4, art. 7; Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r.- Kodeks postępowania administracyjnego - tekst jednolity

    Dz.U. 2013 nr 0 poz 1340; art. 9 ust. 1; Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej - tekst jednolity.

    Dz.U. 2003 nr 121 poz 1137; par. 3, par. 8, par. 13, par. 14, par. 15 ust. 2; Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r. w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej

  • Data wydania wtorek, 21 kwiecień 2015
  • Kategoria Ochrona Przeciwpożarowa
  • Autor Dariusz P. Kała i Monika Gasińska
Czytany 1059 razy

Trwa przedsprzedaż Komentarza do ustawy o ochronie przeciwpożarowej

KLIKNIJ